Znaki zakazu - znaki drogowe wyrażające ustalenia organizacji ruchu w postaci ograniczenia poruszania się pojazdów lub zabronienia wykonania określonych manewrów.
W Polsce znaki zakazu określa Rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych (1393, Dz. U., 2002, No. 170 ), a zakres ich stosowania – załącznik nr 1 do Rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (2181, Dz. U., 2003, No. 220 ). Mają kształt koła (z wyjątkiem znaków B-20 "stop", B-39 "strefa ograniczonego postoju" i B-43 "strefa ograniczonej prędkości"), z czerwoną obwódką i białym tłem lub niebieskim tłem. W całej Europie stosowany jest jednolity system symboli zgodny z Konwencją wiedeńską o znakach i sygnałach drogowych z 1968 r. (42, Dz. U., 1988, No. 5 ), dopuszczającą, oprócz kolorystyki stosowanej w Polsce, także kolor żółty w miejscu białego.
Pod znakami zakazy mogą być umieszczone dodatkowe tabliczki:
- T-20 "długość odcinka jezdni, na którym zakaz obowiązuje"
- T-21 "odległość znaku od miejsca, od którego lub w którym zakaz obowiązuje"
Znak zakazu umieszczony pod znakiem E-17a "miejscowość" obowiązuje na obszarze całej miejscowości, a umieszczony pod znakiem D-42 "obszar zabudowany" – do znaku D-43 "koniec obszaru zabudowanego" lub E-18a "koniec miejscowości", z wyjątkiem odcinka drogi, na którym został on zmieniony lub odwołany innym znakiem.
Uprawniona osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej, kierująca pojazdem samochodowym, oraz kierujący pojazdem przewożący taką osobę mogą, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do zakazów wyrażonych znakami:
- B-1 "zakaz ruchu w obu kierunkach",
- B-3 "zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych",
- B-3a "zakaz wjazdu autobusów",
- B-4 "zakaz wjazdu motocykli",
- B-10 "zakaz wjazdu motorowerów",
- B-35 "zakaz postoju",
- B-37 "zakaz postoju w dni nieparzyste",
- B-38 "zakaz postoju w dni parzyste",
- B-39 "strefa ograniczonego postoju".
Opisy znaków
edit| Tarcza znaku | Nazwa | Szczegóły |
|---|---|---|
 |
B-1: zakaz ruchu w obu kierunkach | Znak zakazuje ruchu na drodze wszelkich pojazdów, kolumn pieszych oraz jeźdźców i poganiaczy.
Pod znakiem mogą być umieszczone tabliczki
|
 |
B-2: zakaz wjazdu | Znak zakazuje wjazdu na drogę lub jezdnię od strony jego umieszczenia pojazdów, kolumn pieszych oraz jeźdźców i poganiaczy.
Umieszczona pod znakiem tabliczka T-22 "tabliczka wskazująca, że znak nie dotyczy rowerów jednośladowych" wskazuje, że znak nie dotyczy rowerów jednośladowych, gdy jest dla nich wyznaczony pas ruchu. Często stosowany na drogach i jezdniach jednokierunkowych do wyznaczania kierunku ruchu. Znak może być także stosowany na drogach dwukierunkowych w celu zabronienia wjazdu na tę drogę na danym skrzyżowaniu. |
 |
B-3: zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych | Znak zakazuje ruchu pojazdów silnikowych, nie dotyczy motocykli jednośladowych. Stosowany na odcinkach dróg o niedostatecznej szerokości lub nośności, gdzie ruch pojazdów silnikowych wielośladowy (w tym motocykli z przyczepą) nie może być dopuszczony. |
 |
B-3a: zakaz wjazdu autobusów | Znak zakazuje ruchu autobusów. Stosowany w celu wyeliminowania ruchu autobusów z obszarów, gdzie duża ich liczba może powodować zakłócenia ruchu innych pojazdów. |
 |
B-4: zakaz wjazdu motocykli | Znak zakazuje ruchu motocykli. Stosowany na drogach, na których trzeba ograniczyć hałas wytwarzany przez motocykle, np. w pobliżu szpitali. |
 |
B-5: zakaz wjazdu samochodów ciężarowych | Znak zakazuje ruchu:
Jeżeli znak dotyczy pojazdów o innej niż 3,5 t dopuszczalnej masie całkowitej, wówczas na znaku lub na tabliczce podaje się określoną wartość. |
 |
B-6: zakaz wjazdu ciągników rolniczych | Znak zakazuje ruchu ciągników rolniczych i pojazdów wolnobieżnych. Stosowany na ulicach, na których występuje duże natężenie ruchu, a pojazdy wolnobieżne mogą powodować tamowanie ruchu. |
 |
B-7: zakaz wjazdu pojazdów silnikowych z przyczepą | Znak zakazuje ruchu pojazdów z przyczepą. Nie dotyczy pojazdów z przyczepą jednoosiową lub naczepą. Pod znakiem może być umieszczana tabliczka z wartością dopuszczalnej masy całkowitej przyczepy. Stosowany przy niekorzystnych warunkach drogowych, np. spadkach podłużnych, ostrych skrętach. |
 |
B-8: zakaz wjazdu pojazdów zaprzęgowych | Znak zakazuje ruchu pojazdów zaprzęgowych, a także jeźdźców i poganiaczy. Stosowany na drogach, na których występuje duże natężenie ruchu, gdzie ruch pojazdów zaprzęgowych może powodować tamowanie ruchu. |
 |
B-9: zakaz wjazdu rowerów | Znak zakazuje ruchu zarówno na jezdni i poboczu rowerów i wózków rowerowych. Stosowany na drogach o dużym natężeniu ruchu lub dużej dopuszczalnej prędkości stanowiących niebezpieczeństwo dla kierujących rowerami oraz tam, gdzie w pobliżu została wyznaczona droga dla rowerów oznaczona znakiem C-13. |
 |
B-10: zakaz wjazdu motorowerów | Znak zakazuje wjazdu motorowerów. Stosowany, gdy istnieje potrzeba zamknięcia ruchu dla wszelkich pojazdów wyposażonych w silnik na drogach, gdzie zabroniony został ruch pojazdów samochodowych. |
 |
B-11: zakaz wjazdu wózków rowerowych | Znak zakazuje ruchu rowerów wielośladowych. Stosowany na drogach o dużym natężeniu ruchu, gdzie ruch tych pojazdów może powodować tamowanie ruchu. |
 |
B-12: zakaz wjazdu wózków ręcznych | Znak zakazuje ruchu na jezdni i poboczu wózków ręcznych prowadzonych, ciągniętych lub pchanych. |
 |
B-13: zakaz wjazdu pojazdów z towarami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi | Znak zakazuje ruchu pojazdów przewożących w ilościach, dla których jest wymagane oznakowanie pojazdu tablicami ostrzegawczymi barwy pomarańczowej, towary klas ADR:
|
 |
B-13a: zakaz wjazdu pojazdów z towarami niebezpiecznymi | Znak zakazuje ruchu pojazdów przewożących towary niebezpieczne w ilościach, dla których jest wymagane oznakowanie pojazdu tablicami ostrzegawczymi barwy pomarańczowej. Pod znakiem może być umieszczona tabliczka wskazująca, że zakaz dotyczy określonych grup towarów lub T-31 "tabliczka wskazująca kategorię tunelu":
|
 |
B-14: zakaz wjazdu pojazdów z towarami, które mogą skazić wodę | Znak zakazuje ruchu pojazdów przewożących w ilościach, dla których jest wymagane oznakowanie pojazdu tablicami ostrzegawczymi barwy pomarańczowej, towary klas ADR:
|
 |
B-15: zakaz wjazdu pojazdów o szerokości ponad ...m | Znak zakazuje ruchu pojazdów, których szerokość wraz z ładunkiem jest większa od wartości podanej na znaku. Ruch pojazdów ze względu na szerokość ogranicza się, gdy szerokość przejazdu jest mniejsza niż 3,5 m. Na znaku podaje się odległość między elementami konstrukcyjnymi ograniczającymi skrajnie poziomą pomniejszoną o 1 m. Stawiany jest ze względu na wąskie obiekty drogowe jak np. tunele, mosty, a także wąskie ulice i pasy ruchu (wówczas znak może być umieszczony nad pasem ruchu, którego dotyczy lub jako element znaku F-22 "ograniczenia na pasie ruchu"). |
 |
B-16: zakaz wjazdu pojazdów o wysokości ponad ...m | Znak zakazuje ruchu pojazdów, których wysokość wraz z ładunkiem jest większa od wartości podanej na znaku. Ruch pojazdów ze względu na wysokość ogranicza się, gdy wysokość przejazdu jest mniejsza niż 4,5 m. Na znaku podaje się wysokość obiektu nad jezdnią pomniejszoną o 0,5 m. Jest ustawiany ze względu na niskie tunele, wiadukty, linie sieci napowietrznej. |
 |
B-17: zakaz wjazdu pojazdów o długości ponad ...m | Znak zakazuje ruchu pojazdów lub zespołów pojazdów, których długość wraz z ładunkiem jest większa od wartości podanej na znaku. Ruch pojazdów ze względu na długość ogranicza się na drogach o ostrych i wąskich zakrętach oraz tam, gdzie ruch takich pojazdów może utrudniać ruch. |
 |
B-18: zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad ...t | Znak zakazuje ruchu pojazdów lub zespołów pojazdów, których rzeczywista masa całkowita jest większa od wartości podanej na znaku. Stawiany jest ze względu na odcinki dróg o niewystarczającej nośności. |
 |
B-19: zakaz wjazdu pojazdów o nacisku osi większym niż ...t | Znak zakazuje ruchu pojazdów, których nacisk osi jest większy od nacisku odpowiadającego masie podanej na znaku. W przypadku osi wielokrotnej nacisk żadnej z osi składowych nie może odpowiadać masie większej niż 80% masy podanej na znaku.
Znak stosuje się:
Przykładowo nacisk osi ograniczony do 5 t odpowiada nośności 5000 [kg] · g ? 50 [kN], dla g ? 10 m/s2. |
 |
B-20: stop | Znak zakazuje przejazdu bez zatrzymania pojazdu przed:
Kierujący zobowiązany jest ustąpić pierwszeństwa poruszającym się drogą z pierwszeństwem i analogicznie w pozostałych sytuacjach. Zatrzymanie pojazdu powinno nastąpić w miejscu wyznaczonym znakiem poziomym P-12 "linia bezwzględnego zatrzymania - stop", w rejonie przejazdu kolejowego dodatkowo przed znakiem G-3 lub G-4 "krzyż św. Andrzeja". W razie braku wyznaczonego miejsca, zatrzymanie powinno nastąpić w takim miejscu, w którym kierujący może upewnić się, że nie utrudni ruchu na drodze z pierwszeństwem. Pod znakiem B-20 może być tabliczka T-6c "tabliczka wskazująca rzeczywisty przebieg drogi z pierwszeństwem przez skrzyżowanie (umieszczana na drodze podporządkowanej)" i T-6d "tabliczka wskazująca prostopadły przebieg drogi z pierwszeństwem przez skrzyżowanie oraz układ dróg podporządkowanych (umieszczana na drodze podporządkowanej)". Na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 60 km/h znak B-20 poprzedzany jest znakiem A-7 "ustąp pierwszeństwa" z tabliczką T-1 "tabliczka wskazująca odległość znaku ostrzegawczego od miejsca niebezpiecznego" z napisem STOP. Znak jest stosowany, gdy nie są spełnione warunki widoczności (mała widoczność na zatrzymanie). |
 |
B-21: zakaz skręcania w lewo | Znak zabrania skręcania w lewo i zawracania na skrzyżowaniu, przed którym jest ustawiony.
Znak znajdujący się w obrębie skrzyżowania dotyczy tylko najbliższej jezdni, przed którą został umieszczony, co jest istotne w przypadku skrzyżowań z drogą dwujezdniową. Umieszczona pod znakiem tabliczka T-22 "tabliczka wskazująca, że znak nie dotyczy rowerów jednośladowych" wskazuje, że znak nie dotyczy rowerów jednośladowych, gdy jest dla nich wyznaczony pas ruchu. Razem z B-21 może występować znak F-7 "sposób jazdy w związku z zakazem skręcania w lewo", który wskazuje możliwy dojazd do drogi, w którą skręcanie jest zabronione. Stosowany na skrzyżowaniach z jezdnią jednokierunkową, na którą nie ma wjazdu od strony skrzyżowania oraz, gdy pojazdy skręcające w lewo mogą utrudniać ruch. |
 |
B-22: zakaz skręcania w prawo | Znak zabrania skręcania w prawo na skrzyżowaniu, przed którym jest ustawiony. Stosowany analogicznie jak B-21.
Rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach przewiduje stosowanie odmiany znaku F-7 "sposób jazdy w związku z zakazem skręcania w lewo" występującej wraz ze znakiem B-22. Nie ma jej jednak w Rozporządzeniu w sprawie znaków i sygnałów drogowych. |
 |
B-23: zakaz zawracania | Znak zabrania zawracania od miejsca jego ustawienia do najbliższego skrzyżowania włącznie lub znaku B-24 "koniec zakazu zawracania". Stosowany w miejscach, gdzie manewr zawracania może powodować utrudnienie ruchu. |
 |
B-24: koniec zakazu zawracania | Znak odwołuje zakaz zawracania. |
 |
B-25: zakaz wyprzedzania | Znak zabrania kierującym pojazdami silnikowymi wyprzedzania pojazdów silnikowych wielośladowych od miejsca jego ustawienia do najbliższego skrzyżowania lub znaku B-27 "koniec zakazu wyprzedzania". Pod znakiem mogą być umieszczone tabliczki T-23a - T-23j wskazujące rodzaj pojazdów, których obowiązuje zakaz wyprzedzania.
Stosowany w miejscach, gdzie manewr wyprzedzania może powodować zagrożenie bezpieczeństwa ruchu, w szczególności przy braku dostatecznej widoczności pojazdów nadjeżdżających z przeciwka. |
 |
B-26: zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe | Znak zabrania wyprzedzania pojazdów silnikowych wielośladowych od miejsca jego ustawienia do najbliższego skrzyżowania lub znaku B-28 "koniec zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe" kierującym:
|
 |
B-:27 koniec zakazu wyprzedzania | Znak odwołuje zakaz wyprzedzania. |
 |
B-28: koniec zakazu wyprzedzania przez samochody ciężarowe | Znak odwołuje zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe. |
 |
B-29: zakaz używania sygnałów dźwiękowych | Znak zabrania używania sygnałów dźwiękowych, chyba że jest to konieczne w celu ostrzeżenia o bezpośrednim zagrożeniu bezpieczeństwa ruchu. Zakaz obowiązuje od miejsca ustawienia znaku do najbliższego skrzyżowania lub znaku B-30 "koniec zakazu używania sygnałów dźwiękowych".
Stosowany jest tylko poza obszarem zabudowanym w miejscach, gdzie należy ograniczyć hałas: parki, rezerwaty przyrody, ośrodki wypoczynkowe itp. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 29 Ustawy - Prawo o ruch drogowym, w obszarze zabudowanym używanie sygnałów dźwiękowych jest zawsze zabronione z podobnym zastrzeżeniem dotyczącym ostrzeżenia o bezpośrednim zagrożeniu bezpieczeństwa ruchu. |
 |
B-30: koniec zakazu używania sygnałów dźwiękowych | Znak odwołuje zakaz używania sygnałów dźwiękowych. |
 |
B-31: pierwszeństwo dla nadjeżdżających z przeciwka | Znak zabrania kierującym wjazdu lub wejścia na zwężony odcinek jezdni, jeżeli zmusiłoby to kierujących znajdujących się na tym odcinku lub zbliżających się do niego z przeciwnej strony do zatrzymania się.
Po przeciwnej stronie zwężenia ustawiany jest znak D-5 "pierwszeństwo na zwężonym odcinku jezdni". Taka organizacja ruchu wprowadzana jest na zwężonych odcinkach krótszych niż 150 m, gdzie nie mogą wyminąć się pojazdy o szerokości 2,5 m oraz gdy kierujący mają dobrą widoczność pojazdów nadjeżdżających z przeciwka. |
 |
B-32: stój - kontrola celna | Znak zabrania przejazdu bez zatrzymania się do kontroli celnej. Zatrzymanie powinno nastąpić w miejscu wyznaczonym w tym celu, a jeżeli nie jest wyznaczone - przed znakiem. Dalszy ruch może nastąpić za zgodą uprawnionej osoby lub po nadaniu sygnału zezwalającego na ruch. |
 |
B-33: ograniczenie prędkości | Znak zabrania przekraczania prędkości określonej liczbą kilometrów na godzinę. Ograniczenie obowiązuje od miejsca ustawienia znaku do:
Pod znakiem mogą być umieszczone tabliczki T-23a - T-23j wskazujące rodzaj pojazdów, których obowiązuje ograniczenie prędkości. Dopuszczalna prędkość większa niż 60 km/h na obszarze zabudowanym dotyczy samochodu osobowego, motocykla i samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem:
Prędkość pojazdów ogranicza ze względu na wymagające tego warunki drogowe, gdy inne działania nie wpływają na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. W przypadku braku lub uchylenia ograniczenia prędkości wyrażonej znakiem B-33, obowiązują dopuszczalne prędkości określone w ustawie - Prawo o ruchu drogowym. |
 |
B-34: koniec ograniczenia prędkości | Znak odwołuje ograniczenie prędkości. |
 |
B-35: zakaz postoju | Znak zakazuje postoju pojazdu rozumianego jako unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwające dłużej niż 1 minutę. Oznacza to, że znak dopuszcza chwilowe zatrzymanie pojazdu np. w celu zabrania lub wysadzenia pasażera. Zakaz obowiązuje od miejsca ustawienia znaku do najbliższego skrzyżowania po tej stronie drogi, po której ustawiono znak.
Pod znakiem mogą być umieszczone tabliczki:
|
 |
B-36: zakaz zatrzymywania się | Znak zabrania zatrzymywania pojazdu z wyjątkiem unieruchomionia ze względu na warunki lub przepisy ruchu drogowego. Pozostałe przepisy są analogiczne jak w przypadku znaku B-35 "zakaz postoju". |
 |
B-37: zakaz postoju w dni nieparzyste | Znak zabrania postoju w takim samym zakresie, jak znak B-35 "zakaz postoju", lecz obowiązuje tylko w dni nieparzyste. Stosowany wraz ze znakiem B-38 "zakaz postoju w dni parzyste" dla udostępnienia jednej strony jezdni co drugi dzień, np. w celu wywozu śmieci, zaopatrzenia sklepów. |
 |
B-38: zakaz postoju w dni parzyste | Znak stosowany tak jak znak B-37, obowiązuje w dni parzyste. |
 |
B-39: strefa ograniczonego postoju | Znak wskazuje wjazd do strefy, w której obowiązuje zakaz postoju pojazdów na wszystkich drogach. Na znaku podaje się informacje o zakresie obowiązywania np. czas obowiązywania, dopuszczalny czas postoju, określone rodzaje pojazdów. W przypadku braku takich informacji, zakaz obowiązuje w takim samym zakresie, jak wyrażony znakiem B-35 "zakaz postoju".
Znak B-39 nie dotyczy:
|
 |
B-40: koniec strefy ograniczonego postoju | Oznacza wyjazd ze strefy ograniczonego postoju. |
 |
B-41: zakaz ruchu pieszych | Znak zabrania ruchu pieszych po tej stronie drogi, po której znak jest umieszczony. Stosowany ze względu na brak chodnika przy dużym ruchu pojazdów stanowiących niebezpieczeństwo dla pieszych lub gdy droga posiada wydzielony ciąg przeznaczony do ruchu pieszego. |
 |
B-42: koniec zakazów | Znak odwołuje wszystkie obowiązujące zakazy wyrażone znakami posiadającymi własny znak odwołujący:
|
 |
B-43: strefa ograniczonej prędkości | Znak wskazuje wjazd do strefy, w której na wszystkich drogach obowiązuje zakaz przekraczania prędkości, określonej na znaku przez liczbę kilometrów na godzinę. Dopuszczalną prędkość mniejsza lub równa 30 km/h, oznacza, że umieszczone w strefie urządzenia wymuszające powolną jazdę (progi zwalniające, miejscowe przewężenia) nie muszą być oznakowane znakami ostrzegawczymi. Strefy ograniczonej prędkości wyznacza się na obszarach z dużą liczbą skrzyżowań oraz dużym natężeniu ruchu pojazdów i pieszych. |
 |
B-44: koniec strefy ograniczonej prędkości | Znak wskazuje wyjazd ze strefy ograniczonej prędkości. |
Przykłady
editzakaz wjazdu różnych rodzajów pojazdów
editDopuszcza się stosowanie na jednej tarczy konfiguracji dwóch lub trzech symboli ze znaków B-3 – B-14. Znaki łączone mają takie samo znaczenie jak zastosowane razem znaki pojedyncze. Stosuje się je jednak rzadko ze względu na mniejszą czytelność.
Przykłady:
- B-3/4 "zakaz wjazdu pojazdów silnikowych",
- B-6/8 "zakaz wjazdu ciągników rolniczych i pojazdów zaprzęgowych",
- B-6/8/9 "zakaz wjazdu pojazdów innych niż samochodowe",
- B-9/12 "zakaz wjazdu rowerów i wózków ręcznych",
- B-13/14 "zakaz wjazdu pojazdów z towarami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi oraz towarami mogącymi skazić wodę",
- B-3/4/10 "zakaz wjazdu pojazdów silnikowych i motorowerów",
- B-4/9/10 "zakaz wjazdu pojazdów jednośladowych".
{znaki drogowe}