Kodžadžik (Macedonian: Коџаџик; Turkish: Kocacık), is a village in the municipality of Centar Župa, North Macedonia.
Kodžadžik
Коџаџик Kocacık | |
|---|---|
Village | |
 Airview of the village | |
  Kodžadžik Location within North Macedonia | |
| Coordinates: 41°27′N 20°36′E / 41.450°N 20.600°E | |
| Country |  North Macedonia |
| Region |  Southwestern |
| Municipality |  Centar Župa |
| Population (2021) | |
• Total | 146 |
| Time zone | UTC+1 (CET) |
| • Summer (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Car plates | DB |
| Website | . |
Name
editA former Ottoman fortress existed at the location of Kodžadžik before the end of the first half of the 15th century.[1] Scholars such as Smiljanić and Hadži Vasiljević stated that a battle between Skanderbeg and the Ottoman Turks took place in the area, and that the name of the village derives from the Ottoman Turkish expression kocacenk, which means big battle.[1]
History
editIt was known as Svetigrad before the Ottoman conquest in 1448, in which Ottoman forces captured it from forces of the League of Lezhë after sieging it for three months.[2]
After the Ottoman conquest, according to Turkish historiography, Kodžadžik was settled by Ottoman soldiers and Turkish nomads (Yörüks). The local church was converted to an Ottoman mosque, and Kodžadžik, as part of the sanjak (district) Debra-i Bala, became a center that connected the southeast with Albania and the Adriatic Sea. The fortress of Kodžadžik is recorded in the Ottoman defter of 1467 with 51 household heads being attested who were exempt from paying the haraç tax as long as they maintained the upper fortress. The personal names recorded are of a mixed local Albanian-Slavic (and more generally Christian) character, although the Slavic onomastic element predominates. No Turkic settlers were recorded.[3]
The carpenters of the upper castle, who were also exempt from taxes, were: Gjin Drodgjeri; Bogiçe, son of Gjin; and Aleko, son of Gjin.[4]
During the Ottoman era, the local population converted to Islam and adopted a Turkish identity.[5] Kodžadžik is known for the house of Mustafa Kemal Atatürk's parents. The memorial house of Kemal Atatürk's father was reconstructed in Kodžadžik.[6]
On his ethnic map of Northwestern Macedonia in 1929, Afanasy Selishchev marked Kodžadžik as a mixed Bulgarian-Turkish village.[7]
Castle
editThe castle of Kodžadžik lays in the middle of the valley bordering the village of Kodžadžik to the southeast and Breštani to the northwest.[8] The positioning of the castle gives it favorable strategic control several surrounding areas such as the Black Drin, the Debar-Kodžadžik road, Dibër County and the settlements of Debar.[9] At the Kodžadžik Castle, there are traces of habitation dating back to the Late Bronze Age and Early Iron Age, as well as the Late Antiquity and medieval periods. The topographical location of Kodžadžik Castle closely aligns with Barleti's description of the city of Sfetigrad, to the extent that it appears almost identical.[10] Furthermore according to Barleti, the castle of Sfetigrad (Kodžadžik) was similar in size to the castle of Stelushi and shared a comparable topographical position, a detail that has been affirmed by archaeological excavations.[11] Parts of the fortification system from the Late Antiquity and medieval periods are present on the upper platform of its level rocky surface. This platform has a polygonal plan with a perimeter of 145 meters, measuring 58 meters in length and 34 meters in width, covering an area of approximately 1,600 square meters.[12] The walls follow the contours of the crest, except on the southern side, where they enclose two narrow terraces suitable for habitation.[13] The fortification takes advantage of the natural defensive features of the rocky crest, at times incorporating natural rock formations into its structure or discontinuing where the slopes are rocky or particularly steep.[14] The Late Antiquity wall represents the earliest fortification of Kodžadžik Castle. It was constructed using river and natural stones bound with limestone mortar, the opus incertum technique was used for its construction.[15] The castle was extensively refortified during the medieval period, with damaged sections repaired and new fortification lines constructed. From a chronological perspective, the medieval fortification of Kodžadžik Castle dates to the 14th-15th centuries AD. This period is evidenced by the construction techniques of the surrounding walls, their narrow width, the characteristics of the limestone-based mortar, and the use of iron scaffolding during construction.[16]
Demographics
editThe village is inhabited by a Turkish speaking population consisting of Turks.[17][18]
According to the 2002 census, the village had a total of 275 inhabitants, who all are Turks.[19] As of the 2021 census, Kodžadžik had 146 residents with the following ethnic composition:[20]
- Turks 141
- Persons for whom data are taken from administrative sources 5
References
edit- ^ a b Włodzimierz, Pianka (1970). Toponomastikata na Ohridsko-Prespanskiot bazen. Institut za makedonski jazik "Krste Misirkov". p. 43. "Коџаџик е село и најбогата историја во овој крај. Тука била некогашна Турска тврдина која постоела пред крајот на I пол. од XV в. (Радониќ, Скендербег, 243). Кај Смиљаниќ (с.66) и Хаџи Васиљевиќ (Г. Дебар, 141) е запишано предание за битка меѓу Скендербег и Турците, со која е поврзана народната етимологија на селото (од "kocacenk" -Коџаџик, на Турски: голема битка)."
- ^ Some sources refer to the siege occurring in 1449. Most original documents, however, only refer to it happening in 1448. See: Schmitt p. 93.
- ^ Caka, Eduart (2019). Defteri i hollësishëm për zonat e dibrës i vitit 1467. Tiranë: Akademia e studimeve albanologjike instituti historisë. p. 59.
Radeko Porteviri; Pejo (possibly, Pijo), son of Radeko; Todor Koleci; Bogçeja son of Todor; Nikolla son of Drago; Todor Drago; Jançe, brother of Todor; Radako, brother of Jançe; Dimitri Pavli; Ivan Koleci; Nikolla son of Tanas; Gjorgje Pavli; Dimitri Koleci; Pavël Kallogjeri; Gjoni, son of Pavël; Pop Bojko; Nikolla brother of Pop Bojko; Gjon Strumahu; Petër Kalani; Radec Deskoviçi; Petko Shirgji; Todori, brother of Petko; Radçe Bogisha; Dimitri Zaharia; Ifço Bogiçi; Bogiçe, son of Ifço; Gjon Llazari; Vlashi, brother of Gjon; Nikolla Bratani; Gjorgo Strumahu; Gjergj Koleci; Nanko, brother of Gjergj; Pjeko Obertko (Obretko); Nenko, brother of Pjeko; Todori, brother of Nenko; Gjuro Kozhonari; Ninec Damziqi; Brato, brother of Ninec; Pjero Llazini; Pop Ratko; Radqe Stanisha; Zaharia Stanisha; Ninec Vidiqi; Radçe Kozhari; Dabërto Strumahu; Dako Masktori; Bushko Todori; and Ninec Dajçi
- ^ Caka, Eduart (2019). Defteri i hollësishëm për zonat e dibrës i vitit 1467. Tiranë: Akademia e studimeve albanologjike instituti historisë. p. 59.
- ^ Zadrożna, Anna (July 2017). "Reconstructing the past in a post-Ottoman village: Turkishness in a transnational context". Nationalities Papers. 45 (4): 524–539. doi:10.1080/00905992.2017.1287690.
- ^ MIA
- ^ Афанасий Селищев. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. – София, 1929, стр. 26.
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Ajo është vendosur në një kreshtë shkëmbore me lartësi absolute 1160m dhe relative 360m, që ngrihet në luginën midis fshatrave Koxhaxhik në juglindje dhe Breshtan në veriperëndim, malit të Stogovës në lindje dhe përroit të Koçistës në veri
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Kalaja ka një pozicion të favorshëm strategjik në zotërim të rrugës Ohër-Dibër. Nga sipërfaqja e saj kontrollohet lehtësisht i gjithë krahu i djathtë i Drinit të Zi, nga kodrat e Zhupës në jug deri në qytetin e Dibrës së Madhe në ver
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Pozita topografike e kalasë së Koxhaxhikut përputhet plotësisht me përshkrimin e Barletit mbi qytetin e Sfetigradit, aq sa ngjan si fotokopje e tij. '
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Sipas Barletit kështjella e Sfetigradit (Koxhaxhikut) ka pasur madhësinë e kështjellës së Stelushit si dhe një pozitë topografike krejt të ngjashme me të, gjë që është konfirmuar nga gërmimet arkeologjike13.
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Ky fortifikim gjendet në pjesën më të lartë të kreshtës shkëmbore të kalasë dhe përbëhet nga muri rrethues, një kullë katrore dhe hyrja pranë saj. Kreshta e kalasë mbyllet me një platformë të sheshtë afërsisht poligonale, me kalime të buta në këndet, që brenda mureve ka përmasa 58x34m, perimetër 145m dhe sipërfaqe rreth 1600m2.
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Linja e murrit të çitadelës ndjek vijën kufizuese të kreshtës, përveç anës jugore, ku përfshin brenda sipërfaqes së mbrojtur dhe dy tarraca të ngushta, të përshtatshme për banim.
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Murri shfrytëzon aftësitë mbrojtëse të terrenit, duke përfshirë brenda tij shkëmbinj të lartë natyrorë, kur ato gjenden nëlinjën e murit, dhe ndërpritet aty ku ka rënie të rrëpita e të pangjitshme dhe s'ka nevojë për mbrojtje.
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
Muri është ndërtuar me gurë lumorë dhe të terrenit, të lidhur me llaç të bollshëm gëlqeror, sipas teknikës opus incertum.
- ^ Bunguri, Adem. "Të dhëna arkeologjike mbi disa fortifikime të periudhës së Skënderbeut në rajonin e Dibrës" (PDF). Akademia e Studimeve Albanologjike. Retrieved 14 August 2024.
kronologjikisht të lidhur me tri faza të ndryshme, që i referohen përkatësisht periudhës së Bronzit të Vonë, periudhës së vonë antike56 dhe periudhës mesjetare. Periudha e fundit mendojmë se kronologjikisht lidhet me shek.XIV- XV pas Kr., dhe kryesisht me periudhën e Skënderbeut.
- ^ Vidoeski, Božidar (1998). Dijalektite na makedonskiot jazik. Vol. 1. Makedonska akademija na naukite i umetnostite. ISBN 9789989649509. p.214. "Турски етнички елемент живее во Жупа - во селата: Коџаџик, Новаци, Брештани, Елевци, Евла, Долгаш, Ослоница и Праленик, и нешто во градот Дебар." p. 326.
- ^ Bunguri, Adem (2009). "Kalaja e Koxhaxhikut (Dibër) [Koxhaxhik's Castle (Dibër)]". Studime Historike (1–02): 44. "Është kjo arsyeja që pranë kalasë së Koxhaxhikut sot gjenden 6 fshatra turqishtfolës, që janë: Pralanik, Breshtan, Novak, Elefc, Koxhaxhik dhe Dollgash."
- ^ Macedonian Census (2002), Book 5 - Total population according to the Ethnic Affiliation, Mother Tongue and Religion, The State Statistical Office, Skopje, 2002, p. 189.
- ^ Total resident population of the Republic of North Macedonia by ethnic affiliation, by settlement, Census 2021